İmtihanlara Çalışmayı Neden Erteliyoruz?

Zaman geçiyor. Lakin sen hâlâ başlamak için en gerçek yerdesin.Haydi, kendin için bir adım at. Zira bu öykünün kahramanı sensin.  İmtihanlara çalışmayı ertelemenin birçok sebebi vardır. Birinci olarak, öğrencilerin birçok imtihanların doğurduğu gerilimi ve tasayı muvaffakiyetle yönetememekte, bu nedenle çalışma süreçlerini erteleme yolunu tercih etmektedir. Bunun yanında, bir başka değerli etken motivasyon eksikliğidir; öğrenciler çoklukla çabucak sonuç alamayacakları aktivitelerden uzaklaşıp, anlık tatmin sağlayan etkinliklere yönelme eğilimindedirler. Ayrıyeten vakit idaresinde yaşanan zorluklar, dikkat dağınıklığı ve mükemmeliyetçilik, imtihanlara çalışmayı daima olarak ertelemenin başka yaygın nedenleri ortasında yer alır. Tüm bu ögeler, öğrencilerin tesirli bir çalışma sistemi oluşturmasını zorlaştırmaktadır.

Erteleme Bir Alışkanlık mı?

Erteleme alışkanlığı, bireyin hem ruhsal hem de fizyolojik sıhhati üzerinde olumsuz tesirlere neden olabilir. Ruhsal açıdan bakıldığında, daima ertelemeyle karşılaşan bireylerde özsaygı kaybı ve suçluluk duygusu belirginleşebilir. Kişi, işlerini vaktinde tamamlayamamaktan kaynaklı olarak kendine olan itimadını yitirir ve bu, uzun vadede motivasyon kaybına ve artan korkuya sebep olabilir. Fizyolojik boyutta ise, erteleme gecikmiş işlerin birikmesiyle gerilim hormonlarının artmasına yol açar. Bu durum, kronik yorgunluk, baş ağrıları, uykusuzluk üzere sıhhat sıkıntılarını tetikleyebilir, bu vakitsiz baskı altında kalmak bedenin bağışıklık sistemini olumsuz etkileyebilir.

Erteleme alışkanlığı, ekseriyetle gerilimi ve anksiyeteyi artıran bir davranış olarak kabul edilir. Bireyler, yapılması gereken misyonları erteleyerek, kendilerini vakit baskısı altında bulabilir ve bu da gerilim düzeylerini artırabilir. Bu durum, daima yetişme gayreti ve işlerin son dakika tamamlanma çabasıyla birleştiğinde, kişinin anksiyete seviyesini kıymetli ölçüde yükseltebilir. Anksiyete, ekseriyetle artan kalp atış suratı, terleme ve dikkat dağınıklığı üzere fizikî belirtilerle kendini gösterir. Erteleme, sorun çözme yeteneklerini azaltır ve bu da bireylerin öz değerlendirmelerinde ve gerilim idaresinde zorlanmalarına neden olabilir, münasebetiyle genel ömür kalitesini düşürebilir. Motivasyon kaybı, erteleme alışkanlığının yaygın bir sonucu olup, çoklukla kişinin kendine olan inancını yitirmesiyle ilişkilidir. Daima erteleyen bireyler, vazifelerini başlatma yahut tamamlama konusunda isteksizlik duyar ve bu durum vakitle alışkanlığa dönüşebilir. Her geciktirilen vazife, kişinin kendi başarısızlık algısını pekiştirir ve motivasyon eksikliğini daha da artırır. Bu döngü, öğrencilere imtihan çalışmaları kelam konusu olduğunda önemli dezavantajlar yaratır, zira öğrenme sürecine adım atmak zorlaşır ve böylelikle akademik muvaffakiyet da etkilenir. Motivasyon kaybı, birebir vakitte güç düzeylerini ve fırsatları kullanma yeteneğini de olumsuz etkileyerek bireylerin çeşitli alanlardaki gelişimini sınırlayabilir.

Erteleme davranışı, ekseriyetle kaçınılmaz vazifelerin sorumluluklarından kaçmak için şuurlu yahut bilinçsiz olarak yapılan bir aksiyondur. İşlerin daima ötelenmesi, bireylerin kendilerini işe motive etmekte zorlandığı, iş yüklerinin üstesinden gelme maharetinin azalması sebebiyle ortaya çıkar. Yetersiz planlama, dehşetler ve dikkat dağıtıcı ögeler, bu davranışın önde gelen nedenlerindendir. Bu etkenler, bireyin kendisine olan inancını sarsar ve muvaffakiyet yolunda pürüz oluşturur. Erteleme davranışının anlaşılması, bu döngüyü kırmanın birinci adımıdır. Bu davranışın altında yatan nedenleri keşfederek, bireyler ferdî gelişimlerini ve iş muvaffakiyetlerini olumlu tarafta etkileyebilir.

Erteleme alışkanlığının üstesinden gelmek için bireylerin kendilerini tanımaları ve erteleme davranışlarının nedenlerini anlamaları değerlidir. Bu süreç, kendine uygun stratejiler geliştirmekle başlar. Öncelikle, vakit idaresi maharetlerini geliştirmek ve çalışma müddetlerini dikkatlice planlamak gerekir. Ertelemeyi azaltmak için günlük ve haftalık maksatlar belirlemek, küçük adımlarla büyük vazifeleri bölmek tesirli olabilir. Ayrıyeten, çalışma arkadaşlarıyla bir ortaya gelip küme çalışmaları yapmak yahut takviye almak da motivasyonu artırabilir ve erteleme eğilimlerini azaltabilir. Gaye belirleme ve planlama, erteleme alışkanlığını kırmada temel bir strateji olarak kabul edilir. Öğrenciler, uzun vadeli maksatlarını net bir biçimde tanımlamalı ve bu amaçları küçük, ulaşılabilir adımlara bölmelidir. Her maksat için bir vakit dilimi belirleyerek, çalışmaları planlamak ve muhakkak bir sistem dahilinde ilerlemek başarıyı artırabilir. Planlama kademesinde önceliklendirme yaparak en değerli misyonları evvel tamamlamak, motivasyonu artırabilir ve gerilimden kaçınmayı sağlar.

Günlük denetim listeleri hazırlamak, yapılan işleri görmek ve şimdi tamamlanmamış vazifeleri hatırlamak açısından yararlı olabilir. Ödül ve ceza sistemi, erteleme davranışını yönlendiren güçlü bir motivasyon aracıdır. Bireyler, belirlenen gayelere ulaştıktan sonra kendilerine verecekleri küçük ödüllerle motivasyonlarını artırabilirler. Bu mükafatlar, bir kitap okumak, kısa bir yürüyüşe çıkmak yahut sevilen bir diziyi izlemek üzere şahsî tercihlere nazaran şekillendirilebilir. Cezalar ise amaçlara ulaşamayınca uygulanan, örneğin toplumsal medya kullanımını sınırlama üzere kendini denetim altında tutmayı sağlayan tekniklerdir. Bu sistem, bireyin kendi davranışlarının sonuçlarını direkt deneyimlemesi açısından kıymetli bir öğrenme süreci sunar. Dışsal ve içsel motivasyon, erteleme alışkanlığını yenmede kritik rol oynar. Dışsal motivasyon, bireyi dışarıdan gelen mükafatlar yahut cezalar ile harekete geçiren faktörlerden oluşur. Bu çeşit motivasyon, kısa vadede işe yarasa da uzun vadeli muvaffakiyet için kâfi değildir. 

İçsel motivasyon ise bireyin kendi içsel tatminine ve ferdî gayelerine odaklanmasını sağlar. Kendi isteklerine uygun ve manalı gayeler belirlemek, uzun periyodik muvaffakiyet ve sürdürülebilir uğraş için kıymetlidir. İçsel motivasyonu artırmak ismine, bireyin kendine olan itimadını sağlamlaştırması ve ferdî gelişime yatırım yapması gereklidir. Bu istikrar, sağlıklı ve tesirli bir çalışma alışkanlığı geliştirmenin anahtarıdır.

Sınavlar ve Çalışma Alışkanlıkları

Sınavlara tesirli bir biçimde hazırlanabilmek için çalışma alışkanlıkları geliştirmek büyük kıymet taşır. Bu alışkanlıklar, verimlilik ve muvaffakiyete giden yolda kritik rol oynar. Birinci adım, bireyin kendi öğrenme üslubunu keşfetmesidir; görsel, işitsel yahut dokunsal öğrenme metotlarından hangisinin daha tesirli olduğunun belirlenmesi, çalışma gereçlerinin ve metotlarının seçimini kolaylaştırır. Akabinde, maksat odaklı kısa ve uzun vadeli planlar oluşturarak, çalışma süreçlerini takip etmek ve sonuçları kıymetlendirmek kıymetlidir. Uygulanan öğrenme stratejilerinin tertipli olarak gözden geçirilmesi, eksiklerin belirlenmesi ve gerekirse yeni metodolojilerin benimsenmesi, imtihan muvaffakiyetini artırabilir.

Disiplin ve rutin, imtihanlara hazırlık sürecinin temel taşlarıdır. Çalışma rutinleri oluşturmak, günlük programlarda makul bir çalışma saatine bağlı kalmayı gerektirir. Bu sayede, beyin makul saatlerde çalışmaya alışarak dikkat ve konsantrasyonu artırır. Disiplin, ferdî sorumluluğun bir yansımasıdır; bu nedenle, her gün birebir saatlerde başlayan ve biten bir çalışma programı yapmak değer taşır. Rutin, bireyin iç motivasyonunu müdafaaya yardımcı olarak ertelemeyi önler. Çalışma alanının nizamlı olması, çalışma müddetinin teknoloji üzere dikkat dağıtıcı ögelerden arındırılması, disiplinin sürdürülebilirliğine katkı sağlar. Vakit idaresi, imtihan hazırlığında verimliliği artırmanın anahtarıdır. Tesirli vakit idaresi için öncelikle, yapılacak vazifelerin listelenmesi ve bu vazifelerin ehemmiyet derecesine nazaran sıralanması gereklidir.

Bunun üzere müddetli çalışmalar, dikkat müddetini yönetmek ve dinlenme aralıkları planlamak için kullanılabilir. Makul müddetler içinde çalışma ve akabinde kısa molalar vermek, çalışma sırasında zihinsel tazelik sağlar. Tıpkı vakitte, büyük vazifeleri daha küçük, yönetilebilir modüllere bölmek, vaktin daha faal kullanılması ve motivasyonun korunması açısından yararlıdır. Odaklanma ve konsantrasyon, imtihanlara tesirli hazırlık için kritik ehemmiyettedir. Bu maharetlerin gelişmesi için çeşitli idmanlar yapılabilir. Meditasyon ve mindfulness çalışmaları, zihnin sakinleşmesine, niyetlerin mevcut an üzerinde ağırlaşmasına yardımcı olur. Bunun yanı sıra, makul bir müddet boyunca yalnızca tek bir vazifeye odaklanmak ve dikkati dağıtan ögeleri minimize etmek için çevresel şartları düzenlemek kıymetlidir. Beyin jimnastiği sağlayan bulmacalar ve dikkat gerektiren oyunlar, konsantrasyon kapasitesinin artmasına katkı sağlar. Ayrıyeten, derin nefes idmanları, zihinsel berraklığı artırarak odaklanmayı geliştirir.

Sınav derdi, imtihan öncesinde ve sırasında öğrencilerin zihninde oluşan gerginlik ve telaş durumudur. Bu telaş, çoklukla imtihanın sonuçlarına ait beklentiler, muvaffakiyet baskısı ve yeteneklerine duyulan güvensizlikten kaynaklanır. Telaş seviyesini azaltabilmek için bireylerin öncelikle imtihanın yalnızca bir kıymetlendirme aracı olduğunu ve hayattaki tek muvaffakiyet ölçütü olmadığını fark etmeleri gerekir. Ayrıyeten, imtihan öncesi uygun bir hazırlık süreci ile rahat ve tertipli bir çalışma ortamı sağlamak tasayı azaltmada değerli rol oynar. İmtihan günü geldiğinde sağlıklı beslenme, kâfi uyku ve yanlışsız nefes alma teknikleri imtihan performansını olumlu tarafta etkileyebilir.

Sınavlara çalışmayı erteleme alışkanlığının toplumsal ve ekonomik tesirleri uzun vadede önemli problemler yaratmaktadır. Toplumun büyük bir kısmı, imtihanlara gereğince hazırlanamadığı için eğitim düzeyinde bir düşüş yaşanabilir. Bu durum, ekonomik açıdan da tesirler yaratır; zira uygun eğitim alamayan bireyler daha az nitelikli iş gücü olarak iş piyasasına girebilir ve bu da ülkenin genel ekonomik performansını olumsuz etkileyebilir. Toplumda genel bir verimlilik kaybına yol açabilir ve bireylerin genel ömür kalitesinde düşüşe neden olabilir, zira eğitim ve tahsil seviyesinin düşmesi, bireylerin meslek imkanlarını ve karlarını kısıtlar.

Sınavlara çalışmayı erteleme alışkanlığının eğitim sistemine olan yansımaları epey ciddidir. Öğrencilerin bu alışkanlığı devam ettirmesi, genelde düşük imtihan sonuçlarına ve münasebetiyle eğitim muvaffakiyetlerinin azalmasına yol açmaktadır. Bu durum, okulların genel muvaffakiyet oranını düşürerek eğitim kurumlarının prestijini zedeleyebilir. Ayrıyeten bu alışkanlık, öğretmenlerin ve eğitimcilerin müfredat üzerindeki baskısını artırabilir, çünkü öğrencilerin bahisleri anlaması ve bilgileri sindirmesi daha güç hale gelir. Eğitim sisteminde uzun vadede verimsizliği teşvik eder ve ülkelerin ulusal ve memleketler arası eğitim sıralamalarını olumsuz etkileyebilir. İmtihanlara çalışmayı ertelemenin birçok farklı sebebi olduğu üzere, bu alışkanlığın üstesinden gelinmesi de bir o kadar kıymetlidir. Ertelemenin ruhsal ve fizyolojik tesirleri, bireylerin ruhsal sıhhatleri üzerinde olumsuz tesirlere sebep olabilir. Bu nedenle, erteleme alışkanlığının kaynağını anlamak ve bu doğrultuda amaç belirleme, planlama, ödül ve ceza sistemi, ayrıyeten hem dışsal hem de içsel motivasyon kaynakları hayati değer taşır. Önerilen sistemler dahilinde disiplin oluşturma, vakti faal bir formda yönetme ve gerilimle başa çıkmayı öğrenme, muvaffakiyete ulaşmada kritik faktörlerdir. Unutulmaması gereken, erteleme alışkanlığının yalnızca ferdî değil, toplumsal ve ekonomik seviyede de yankıları olduğudur. Eğitim sistemi ve iş hayatı üzerinde derin tesirleri olabileceğinden, şahsî seviyede alınan tedbirler, daha geniş kapsamda müspet değişim sağlayabilir.

1. Erteleme yalnızca tembellik midir?

Hayır. Çoklukla gerilim, endişe, düşük özgüven yahut mükemmeliyetçilik üzere ruhsal etkenlerle alakalıdır.

2. Neden daima erteliyorum?Çünkü beynin, kısa vadeli rahatlığı uzun vadeli muvaffakiyete tercih ediyor. Bu, öğrenilmiş bir kaçınma yansısı olabilir.

3. Ertelemeyi nasıl fark ederim?Cevap: Sürekli “sonra yaparım” diyorsan ve çalışmaya başlamak sana güç geliyorsa, erteleme döngüsüne girmiş olabilirsin.

4. Ertelemeyi nasıl kırabilirim?Küçük adımlarla başla. Bir sayfa oku, 10 dakika çalış, bir mevzuyu bitir. Aksiyon motivasyon doğurur.

5. Vakit idaresi neden bu kadar kıymetli?Çünkü imtihan hazırlığı yalnızca bilgi değil; hakikat vakitte, hakikat hususlara odaklanmayı da içerir.

6. Pomodoro Tekniği işe fayda mı?Evet! 25 dakika çalış + 5 dakika orta modeli, dikkat mühletini ve odaklanmayı artırır.

7. Motivasyonum yoksa tekrar de çalışmalı mıyım?Evet. Motivasyon bazen çalışmayla gelir. Hareket, zihni harekete geçirir.

8. Erteleme sıhhatimi tesirler mi?Evet. Daima gerilim ve son dakikaya bırakılan işler uyku bozuklukları, korku ve tükenmişlik yaratabilir.

9. İmtihan telaşı ertelemeye sebep olur mu?Evet. Telaş arttıkça kaçınma davranışı gelişebilir. Bu da çalışmayı ertelenecek bir yük haline getirir.

10. Bu alışkanlığı büsbütün yenebilir miyim?Elbette. Farkındalık + planlama + dayanak = dönüşüm. Erteleme öğrenilmiş bir davranışsa, değiştirmek de mümkündür.

Referans:https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/209682 

Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar külliyen müelliflerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio